Amortisör, araçtaki helezon yayları ve süspansiyon parçalarının etkisini ve geri tepme hareketini kontrol etmeye yardımcı olan hidrolik pompa benzeri parçadır. Araç hareket halindeyken veya dururken, lastiklerinizin alt yüzeyi aracınızın yolla temas eden tek parçasıdır. Bir lastiğin zemine temas etmesi bozulduğunda veya azaldığında, aracın sürüş, yönlendirme ve frenleme yeteneği ciddi şekilde tehlikeye girer. Amortisör, helezon yaylarının ve süspansiyonun hareketini kontrol etmenin yanı sıra, araç lastiklerinin zemine sürekli şekilde temas etmesini garantiye alan parçadır.
Amortisör Nasıl Çalışır?
Amortisörler temel olarak hidrolik yağ pompalarıdır. Bir piston çubuğunun ucuna bir piston bağlanır ve amortisör gövdesinin içinde olan hidrolik yağ sıvısına karşı çalışır. Araç süspansiyonu yukarı ve aşağı hareket ettikçe, hidrolik sıvı pistonun içindeki küçük deliklere doğru zorlanır. Delikler pistondan sadece az miktarda sıvıya izin verdiğinden, piston yavaşlar ve bu da yayı ve süspansiyon hareketini yavaşlatır. Amortisörler otomatik olarak tüm yol koşullarına uyum sağlarlar.
Amortisör’ün Eskimesi Ne Kadar Tehlikelidir?
Kilometrede 5000 ve 7000 defa açınıp kapanabilen amortisör, 100000 kilometrelik bir araçta 500 700 milyon kere salınım yapmış demektir. Bu kadar salınım sonrası, amortisörün içerisinde bulunan hidrolik yağ özelliğini kaybetmiş olabilir. Mekanik parçaların aşınması da muhtemeldir. Aşınan amortisörün araca en büyük zararı tekerleklerin yola tam temasını sağlamamasıdır. Bu da aracın güvenliğini tehlikeye atar.
Amortisör Bozulduğunda ve Eskidiğinde Ne Olur?
Bozuk veya eskimiş bir Amortisörün diğer olumsuz etkileri şu şekillerde de listelenebilir:
Fren Mesafesi
İşlevini yitirmiş amortisör, aracın fren mesafesini uzatır. 45 km/saat hızla giden bir araçta bu mesafe 2 metre kadar uzar.
Far Ayarı
Sürekli yaylanma sonucu, farların yönü yukarı-aşağı değişeceğinden, karşıdan gelen araç sürücüsünün de gözlerinin kamaşmasına sebep olur. Sizin konfor ve güvenliğinizin yanında, karşıdaki sürücünün de mal ve can güvenliği tehlikeye girer.
Yol Tutuşu
Ortamla yol temasını maksimum seviyede tutmak amortisörün görevidir. Fakat aşınmış bir amortisör bunu tam olarak yerine getiremez. Yan rüzgarlarda aracın dengesi bozulabilir, hakimiyeti kaybettirebilir. Özellikle virajlarda güvenli hız değeri civarında azalır.
Suda Kayma
6mm su yüksekliği olan bir yolda, yeni amortisör ve aşınmış amortisör arasında ’luk bir kayma farkı ortaya çıkar. Yani yeni amortisörle 120 km/s hızla giderken kayıyorsa, eski amortisörle 108 km/s hızda kaymaya başlar.
Stres ve Yorgunluk
Yaylanma ve konforsuz-güvensiz bir sürüş sonucu sürücü daha çabuk yorulur ve strese girer. Bozuk amortisörler, sürücünün yorgunluk reaksiyon süresini artırır.
Bir önceki yazımız olan Debriyaj Seti başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
