Aracın güvenli bir şekilde yavaşlamasını veya durmasını sağlayan fren sistemi, otomobil güvenlik sistemlerinin temelini oluşturur. Hidrolik frenler de günümüzde en çok kullanılan fren sistemleri arasında yer alıyor. Bu sistemde de fren hidroliği denilen bir sıvı ya da yağ kullanılır. Peki, fren hidroliği tam olarak ne işe yarar?
Fren Hidroliği Nedir?
Bu soruya cevap vermeden önce “Fren hidroliği yağı nedir?” sorusunu yanıtlamak daha iyi olacaktır. Fren basıncının iletilmesinde kullanılan fren hidrolik yağı, fren pedalına uygulanan kuvvetin basınca dönüştürülmesini sağlar. Bu basınç da tekerlek pistonlarına iletilir. Ardından balatalar da disklere baskı yapar ve böylece arabanız fren yapmış olur.
Zehirli ve aşındırıcı bir sıvı olan fren hidroliği yağı, insan vücudundan ve boyalı yüzeylerden uzak tutulmalıdır. Temas halinde bol su ile yıkadıktan sonra hastaneye gitmek en doğrusu olacaktır.
Fren Hidroliği Ne İşe Yarar?
Fren sistemindeki metal parçaları paslanmaya karşı koruyan fren hidroliği sıvısı, sistemde yer alan conta ve keçelerle entegre şekilde çalışır.
Fren sistemindeki balatalarda sürtünme ve sistemdeki basınçtan dolayı yüksek sıcaklık oluşur. Fren hidrolik yağı da bu yüksek sıcaklık ve basınçta sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam eder. Bu sürekli ve sorunsuz çalışma prensibi de hidrolik fren sistemi ve dolayısıyla sürüş güvenliği için oldukça önemlidir. Çünkü ihtiyaç anında ya da acil durumda frene bastığınızda balataların hemen tepki göstermesi, hidrolik fren yağının performansıyla da doğru orantılıdır.
Kalite Güvenliğinizi Sağlar
Kalitesiz yağlar ise yüksek sıcaklıkta sorunsuz çalışmadıkları için fren sistemindeki verimin düşmesine neden olur. Çünkü yüksek ısıdan etkilenip kaynamaya başlar. Bu da buhar oluşmasını ve bu buharın fren tepki hızının düşmesini beraberinde getirir. Yani siz frene basarsınız ama arabanız hemen yavaşlamaz ya da durmaz.
Bu yağ ile ilgili doğru bilinen en popüler yanlış ise ekstra durumlar dışında fren hidrolik yağ değişiminin gereksiz olduğu yönündedir. Oysa bu yağın maksimum kullanım süresi 2 yıl olarak kabul edilir. Ortalama yılda bir değiştirmek de en doğrusudur. Yani fren sisteminin en önemli parçalarından biri olan fren hidroliği ne zaman değiştirilir sorusuna verilecek en uygun cevap “her yıl” olacaktır.
Bir de zaman zaman çeşitli nedenlerle fren hidroliği eksilmesi durumuyla karşılaşılır. Peki, bu neden olur?
Fren Hidroliği Neden Eksilir?
✔ Fren sistemindeki borularda ya da hortumlarda çatlak ya da yırtık varsa yağ buradan sızar.
✔ Fren ana merkez silindirinde hidrolik yağı kaçağı olabilir.
✔ Yine fren sistemindeki bağlantı noktaları gevşemişse buralardan yağ sızabilir.
✔ Tekerlek fren silindiri ya da balatalar aşınmış olabilir. İki durumda da sızıntı olacak ve yağ azalacaktır.
✔ Tekerlek fren silindiri bozulmuşsa da yağ eksilmesi durumu yaşanabilir.
✔ Fren Hidrolik Yağı Azalırsa ya da Biterse Ne Olur?
Sızıntılar nedeniyle fren hidroliği azalırsa hidrolik deposundaki seviye sensoru tarafından sinyal gönderilir ve gösterge panelindeki ikaz lambası yanar. En kısa sürede bu problemi çözmek için müdahale edilmezse de fren sistemine hava gireceği için frenler tutmayabilir.
Fren Hidroliği Değişimi Nasıl Yapılır?
Fren hidroliği değiştirmek çok dikkat isteyen bir konudur. Çünkü hidrolik yağı zehirli ve aşındırıcı özellikleri nedeniyle temas edilmemesi gereken sıvılardandır. En az iki kişinin yapacağı fren hidrolik yağı ekleme ya da değiştirme için adımlar şöyle:
✔ Arka teker yanındaki pistonun önünde bulunan tapa, uygun anahtarlarla hidrolik yağı damlamaya ve yavaşça akana kadar gevşetilir.
✔ Alta yerleştirilen kap dolduğunda ve yağın akması durduğunda tapa gevşek bırakılır ve fren pompalanır.
✔ Yavaş yavaş yapılacak bu işlem sayesinde borulardaki yağ da dışarı atılmış olur. Tapa sıkıca kapatılır.
✔ Hidrolik fren yağı tamamen atıldıktan sonra hidrolik kutusuna yeni yağ doldurulur ve deponun kapağı kapatılır. Ardından tekrar fren pompalanır.
✔ Yağ sıkıştıkça arka tapa tekrar gevşetilir ve bir miktar yağ sızması sağlanır. Bu işlem birkaç kere tekrarlanır.
✔ Eksilen yağ için kutu tekrar doldurulur. Fren pedalına basılırken tapa hafifçe gevşetilir ve hidroliğin basıncı kontrol edilir. Yağın köpüksüz olduğu görüldüğünde arka tapa kapatılır.
✔ Aynı işlemler ön frenler için de uygulanır.
✔ Son adımda da test için kısa mesafelerde ani frenler yapılır ev tepki süresi ile frenin ideal sertliği ölçülür. İstenen sonuç elde edilmişse fren hidroliği ekleme ve değiştirme tamamlanmış demektir.
Bir önceki yazımız olan Antifriz Nedir? Antifriz Ne İşe Yarar? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
