Otoparcalari her zaman en iyisini anlatmaya devam ederek yayınına devam etmektedir. Termostat ısıtma soğutma sistemlerinde kullanılan, sıcaklığın istenilen değerde sabit kalmasını sağlayan bir parçadır. Sadece otomobillerde bulunmaz. Otomobillerdeki termostatlar, motor ilk çalıştığında kapalı kalarak soğutma suyunun devirdaim etmesini engelleyen valflere sahiptirler.
Motor suyu sıcaklığını istenilen ölçüde sabitleyen, motorun içinde devirdaim hareketinin yapılıp yapılmadığını sağlayan parça araç termostatıdır. Araç soğutma sistemi parçalarından biri olan termostat, arıza yaptığında çoğu zaman fark edilmez.
Termostat Nedir? Ne işe Yarar?
Termostat aracın motor soğutma suyunun belli bir sıcaklığa ulaşana kadar blok içindeki sirkülasyonunu engellemek maksadıyla su sirkülasyon yolunu kapatan parçadır. Bunun sebebi soğutma suyunun hızlıca ısınıp motorun istenilen çalışma ısısına ulaşabilmesini sağlamaktır. Termostat, cıvanın genleşmesi marifeti ile çalışan mekanik bir parçadır. Civa ısıdan genleşir ve demir bir parçayı iter bu parça da suyun akış yönünü değiştirir. Termostat arızalandığı zaman genellikle açık kalarak soğutma suyunun devamlı sirkülasyonda kalıp soğutma radyatörüne giderek ulaşması gereken sıcaklığa ulaşmasını engeller. Böylece motor hiçbir zaman gelmesi gereken ideal çalışma sıcaklığına gelemez.
Araba Termostatının Çalışma Prensibi
Araçta motor çalıştığı sürece devirdaim pompası sayesinde motor suyu devamlı olarak motorun ve soğutma siteminin içinde dönerek hararet önlenir. Yalnız araç ilk çalıştırıldığı zaman su, soğuk olmasına rağmen bu işlem devam eder. Motorun sağlıklı bir şekilde çalıştığı bir sıcaklık vardır. Motorun bu sıcaklığa ulaşabilmesi için bu sistem geçici olarak kapatılmalıdır. Bu kapatma işlemi de termostat ile mümkün olmaktadır. Motor ile radyatör arasında bulunan termostat, suyun sıcaklığının düşük olduğu zamanlarda suyun önünü kapatır. Bu, suyun devirdaim yapmasını önler. Böylelikle araç sabahları ilk çalıştırıldığı zaman motorun normal çalışma sıcaklığına ulaşması sağlanmış olur. Motor ısısı gerekli düzeye geldiği zaman motor, aşırı ısınıp hararet yapmaması için bu sefer termostat açılır ve soğutma sisteminde su devirdaim yapmaya başlar. Termostatın açılması ve suyun dönmesine rağmen ısı durumu yükselmeye devam ederse bu durumu ısı müşürü algılar ve fan çalışmaya başlar.
Termostat Arızasının Belirtileri
Aracınız aşağıda ki belirtileri gösteriyorsa araç termostat arızasından bahsedebiliriz.
✔ Termostat açık konumda arızalanırsa, sabahları araç çalıştırıldığı zaman daha geç ısınır. Aracın ısınması normal ısınmadan iki kat daha fazla zaman alır.
✔ Termostat açık kalırsa, seyir halindeyken hararet düşer. Hararet normal olarak 80 – 90 bandında olmalıdır. Ama arıza olduğu zaman 60 ve daha alt sıcaklıklarda gösterge gösterir.
✔ Termostat açık kalmışsa, kalorifer ısıtması azalır ya da hiç olmaz.
✔ Açık kalan termostatta, araçta LPG kullanılıyorsa LPG’ye geçiş süresi uzar.
✔ Termostat kapalı konumda sıkışırsa, soğutma sıvısının dolaşımı engellenir. Bu durumda motor aşırı ısınır ve hararete neden olur.
Termostat Arızaları
Araç termostatı basit bir parça olarak bilinir ama arızalandığı zaman ciddi hasarlara sebep verdiğinden arıza durumunda değiştirilmelidir. Termostat arızalarını 3 grupta inceleyebiliriz.
Termostatın Devamlı Açık Kalması
Motor ilk çalıştırıldığı zaman normal çalışma sıcaklığı olan 90 dereceye bir an önce ulaşmak zorundadır. Termostat açık kalırsa bu sefer motor suyu motor ve radyatör ile devamlı olarak devirdaim yapacağından normal sıcaklığa ulaşılamaz. Böyle bir durum araç performansının düşmesine ve fazla yakıt tüketmesine neden olur. Kaloriferinde ısıtması tam olmayacaktır.
Termostatın Devamlı Kapalı Kalması
En tehlikeli durumlardan birisi de termostatın devamlı olarak kapalı oluşudur. Bu durum motor için büyük bir tehlike oluşturmaktadır. Termostatın açması gereken derecede açmaması sonucu motor suyu radyatöre gidecek ama soğumayacaktır. Bu durum hararetin yükselmesine neden olacaktır. Motor suyunun devirdaim olması için termostatın açık olması gerekir. Termostatın açıp açmadığını motorun hala sıcak ve radyatörün hala soğuk olmasından anlayabilirsiniz. Radyatöre dokunulduğu zaman bazı kısımları soğuk bazı yerleri sıcak ya da ılık ise termostat açmamıştır.
Termostatın Geç Açması
Termostatın açma derecesi genel olarak 75 ile 89 derece arası kabul edilir. Örnek vermek gerekirse; termostat 85 derecede açması gerekirken 95 derecede açarsa motorun normal çalışma sıcaklığı aşılır ve motor zarar görür.
Bir önceki yazımız olan Oto (Araba) Radyatör Nedir? Ne İşe Yarar? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
